Gözleme Tarifi
Anadolu denilince ilk akla gelen lezzetlerdendir gözleme .Aslında gözleme saç böreğinin pratikleşmiş modern hali desek daha doğru olur.
Tandır, yakacak, çevirgeç ya da pişirgeç, esira, un, tekne, senit, oklava, saç.
İşte yukarıda saydıklarım saç böreğini meydana getiren Anadolu’nun olmazsa olmazları hemen hemen her evde tandır vardır.Ninelerimiz, annelerimiz, teyzelerimiz tandırı doldurup yakacakla, hemen un, su ve tuzdan oluşan ele yapışmayan bir hamur yoğurup bağdaş kurup senitlerin başına geçerler teknedeki hamuru bir taraftan beze tutup börek yapılmaya hazır hale getirirlerdi.
Ellerine oklavasını alıp tutulan bezelerin üzerine bir avuç un serpiştirerek nazik hareketlerle hamuru çevire çevire açıp kocaman bir çörek haline getirirler. İçine zevke göre patates, peynir, yoğurt, yumurta ,ıspanak, pırasa dan oluşan bir iç hazırlayarak dolum yapılır ve ikiye katlanarak kenarları mühürlenerek kızgın sacın üzerinde arkalı önlü pişirilirdi. Sonrası mı sıcak sıcak tereyağı ile yağlanarak buz gibi ayranla ya da tandır kenarında fokur fokur kaynayan taze demlenmiş çayla üç beş tane yeniliverirdi.
Ne bağdaş kurulmaktan uyuşmuş ayaklar ne iki büklüm olmaktan bükülmüş bel ne de dumana boğulmuş yaşaran gözler aslında pek bir önemli değildi, önemli olan o an için toplanıp birlikte sohbet edip yemek yemenin zevkine varmaktı.Un su ve tuzdan oluşan hamuru açmakta zorlananlar için maya ile yoğrulan hamurlar da bir derece kolaylık oldu desem yeri var mayalı hamurla mayasız hamurdan yapılan saç böreği arasında nasıl bir fark var derseniz mayasız hamurun saç böreği gevrek olurken mayalı hamurun saç böreği yumuşacık olur.Gözlemeye gelince gözleme hamur açamayan pek fazla vakti olmayan hanımlar, beyler için biçilmiş kaftan hazır yufkadan üç dakika içerisinde yapılıp yenilebilecek bir börek çeşidi.
malzemeler:
2 adet hazır yufka
patlıcanlı gözleme harcı:
4 adet patlıcan
100 gram keçi peyniri
bir kaç damla limon suyu
50 gram kadar taze nane
pul biber
karabiber
tuz
içine pastırma da koyabilirsiniz
peynirli gözleme harcı:
peynir
maydanoz
pul biber
peynir ince kıyılmış maydanoz pul biber karıştırılır
patatesli gözleme harcı:
yarım kilo patates
1 adet kuru soğan
biraz sıvı yağ
tuz
pul biber(isteğe bağlı)
maydanoz
Yapılışı:
Patates haşlanır, soyulur. Ilıyınca çatalla ezilir kuru soğan incecik doğranır. Sıvı yağda biraz kavrulup patatesler eklenir. Biraz daha kavrulduktan sonra ocaktan alınır. soğuyunca ince kıyılmış maydanoz eklenir.Öncelikle tombul patlıcanlar ocağın üzerine koyularak arkalı önlü çevrilmek üzere pişirilir.
Közlenen patlıcanlar havlu kağıdın içerisine rulo olacak şekilde sarılarak bir süre bu şekilde bekletilir, bu süre sonunda patlıcanların kabukları soyulur.
Bir kaç damla limon suyu sıkılarak patlıcanlar biraz bu şekilde bekletilir.
Daha sonra patlıcanlar küçük küçük doğranır.
Üzerine çatalla ezilmiş peynir ince doğranmış nane, karabiber, pul biber ve tuz eklenir karıştırılır.
İki yufka üst üste koyulur ve boylamasına ve enlemesine ortadan ikiye kesilir 4 er den olmak üzere 8 üçgen yufka parçası elde edilir.
Üçgen parçanın ortasına iç harçtan kaşıkla sürülür.
Üçgenin geniş kenarı diğer kenarın ortasına doğru katlanır.
Diğer kenarda öbür kenarın üzerine kapatılır.
Üçgen parçanın uç kısmı da içe doğru itilerek ağız kısmı da kapatılmış olur.
Isınan tavaya fırça ile bir miktar sıvı yağ sürülür.
Üzerine börek koyulur yanından ayrılmadan bir tarafı pişirilir, bu işlem çok kısa sürer.
Hemen gözlemenin üzeri yine hafifçe yağlanarak ters çevrilir ve diğer tarafı da pişirilir.
Sıcak olarak ayran ya da çay ile servise sunulur.
afiyet olsun.
Merhabalar,
Ellerine sağlık canım. Bloğunu severek takip ediyorum takipteyim. Bana da bekliyorum. Güzel paylaşımlarda buluşmak dileğiyle. Sevgilerimi bıraktımmmm…..:))
naneli ayranı çok severim ama gözlemeyle hiç denemedim :)elinize sağlık
Büyüklerimizin hakkı ödenmez gerçekten ne emeklerle önümüze gelirdi o gözlemeler, içli börekler, bazlamalar. Şimdilerde yufka herkesin, hepimizin kurtarıcı oluverdi değil mi. Olsun Sertap Erener’in yeni şarkısında dediği gibi Öyle de Güzel, böyle de güzel 🙂 Ellerine sağlık sevgiyle…
sahur için nefis olur canım.çok severim.ellerine sağlık.sevgiler.
canım ellerine sağlık,ister hazır yufkayla ister elde açma hamurla olsun her hali seviliyor,gerçi elde açmanın tadıda bir başka oluyor,bizim buralardada(izmir de) saç böreğidir,çökelekli,patatesli,haşhaşlıı,patlıcanlı,kıymalı her çeşidiyle yapar,yeriz.Biz köyde bahçede odun ateşinde yapıyoruz,yanınada ayranla mis mis,yemede yanında yat misali:)ellerin dert görmesin,sevgiler…
Elinize kaleminize sağlık.Ne güzel bir anlatım olmuş.Çokta leziz görünüyorlar. Sevgilerimle
Bizim memleketteki evde hala durur ekmek evimiz. Bu bahsettiklerinizi okurken çocukluğuma gittim.
Dumanı gören gelir, huuuu bereketli olsun der içeri girerdi. Sonra da tüm mahalleye dağıtırdım ben o bükmlerden:)
Kıymet bilemezmişiz o zamanlar, hey gidi günler….